Japan-gids

Nationaal Park Yakushima [Werelderfgoed]

Yakushima is een subtropisch eiland dat vooral bekend staat om de betoverend mooie oerbossen. Er groeien hier verschillende Japanse cipressen die naar schatting duizenden jaren oud zijn - de oudste wel 7000! Geen wonder dus dat het in 1993 is uitgeroepen tot Werelderfgoed. Terloopse ontmoetingen met inheemse apen en herten maken het geheel nog sprookjesachtiger. Rondom het eiland kan men daarnaast ook mooie snorkel- en duikplekken vinden, of bijkomen op een van de stranden waar 's zomers zeeschildpadden hun eieren komen leggen. 

Weetje: de bossen van Yakushima vormden de inspiratie voor de Ghibli film Princes Mononoke.

(foto: Wikimedia, Σ64) 

Nationaal Park Aso-Kujū

Nationaal Park Kirishima-Kinkowan

Dit uitgestrekte natuurgebied omvat de baai van Kagoshima -Kyushu's zuidelijkste kust-, plus een aantal kratermeren en (zeer) actieve vulkanen. De Sakurajima bijvoorbeeld; die heeft bijna dagelijks kleine uitbarstingen. Behalve bij wandelaars en liefhebbers van heetwaterbronnen, is het gebied ook belangrijk voor aanhangers van (keizerlijk) Shinto. Op een van de pieken van Kirishima is volgens legendes namelijk de kleinzoon van zonnegodin Amaterasu neergedaald, wiens afstammelingen de voorouders werden van het keizerlijk huis. 

Weetje: de James Bond film "You Only Live Twice" is voor een deel hier opgenomen. 

(foto: Wikimedia, Hashi photo)

Nationaal Park Unzen-Amakusa

Ook in dit park staat een actieve vulkaan centraal: de Unzen ligt letterlijk middenin het schiereiland Shimabara. De hoogste piek hiervan (1486m) is tegelijkertijd de nieuwste; deze ontstond pas tijdens de uitbarstingen van 1990~1995. Ondanks de "agressiviteit" van deze berg heeft het een geweldige omgeving. Vooral in de lente, wanneer de hellingen een roze kleed van bloeiende azalea's krijgen, is het een bijzonder plaatje. De nabij gelegen Amakusa eilanden vormen de perfecte achtergrond voor een ontspannen boottochtje. Met een beetje geluk zou u daar wel eens dolfijnen tegen kunnen komen. 

Weetje: in Shimabara werd de laatste veldslag gevochten van de Edo periode (17e ~19e eeuw).

(foto: Wikimedia, Chris 73)

Nationaal Park Saikai

Gelegen in het noordwesten van Kyushu, strekt het zeereservaaat van de Saikai (letterlijk "Westzee") zich uit over honderden eilandjes. Aangezien het voorheen een strategisch maritiem gebied was waar pottenkijkers niet welkom waren, is het natuurschoon buitengewoon goed bewaard gebleven. De vele kleine en grote baaien vormen belangrijke kraamkamers voor lokale vissoorten. Wie graag langs de kades van vissersdorpjes struint op zoek naar het beste wat de zee te bieden heeft, moet hier zeker even langs gaan. Voor wie liever even helemaal niets doet, zijn er voldoende afgelegen strandjes om de handdoek neer te leggen. 

Weetje:  de streek is eeuwenlang een toevluchts-oord geweest voor verborgen Christenen. 

(foto: Wikimedia)

Takachiho kloof / Ama-no-Iwato grot

Bijna precies in het hart van het eiland heeft de rivier Gokase een nauw pad gesleten door het basaltgesteente. Het kalme water kan verkend worden met in de buurt verhuurde bootjes, waarbij men vlak langs een waterval komt. Wie liever geen nattigheid riskeert kan de kloof van bovenaf bewonderen, dankzij een aangelegd wandelpad.  Vlakbij bevindt zich de grot waar volgens shinto mythologie de zonnegodin Amaterasu zich opsloot na een ruzie met haar broer - stormgod Susanoo.  Daar kwam zij pas weer uit nadat de andere goden haar lokten met muziek en dans; iets dat het heiligdom hier nog elke avond gedenkt met een korte opvoering. 

Weetje: ook hier claimt men dat Ninigi-no-Mikoto, Amaterasu's kleinzoon, er ter aarde kwam. 

(foto: Wikimedia, TANAKA Juuyoh)

Fukuoka

De grootste stad van Kyushu. Er wonen hier sinds een jaar of tien meer mensen dan in Kyoto (ruim anderhalf miljoen). Het was eeuwenlang het centrum van de regio, wiens haven een cruciale rol speelde in de handel met Korea en China. Vandaar dat hier onder andere de oudste Zen tempel van Japan staat, en een heiligdom gewijd aan Tenjin - god van studie. Tegenwoordig is het nog steeds hét knooppunt voor treinen (inclusief de shinkansen) en internationale vluchten. Hedendaags vermaak is er ook volop te vinden; niet in de minste plaats bij Canal City, het mega winkelcentrum met cafés, restaurants, hotels, bioscopen, een theater, een game center en ja... een kanaal. Voor foodies is deze stad een must-visit; Hakata stijl ramen is beroemd, en de avond-kraampjes zijn echt een feest voor alle zintuigen.

Weetje: de naam van deze stad betekent letterlijk "Geluksheuvel". Zowel fuku- als -oka komen ook vaak voor in andere Japanse plaatsnamen. 

(foto: Wikimedia, Chihaya Sta)

Nagasaki

Wellicht dat de meeste mensen deze havenstad kennen als doelwit van de tweede atoombomb. En ja, het Vredespark en Atoommuseum herinneren ons eraan dat er inderdaad veel schade en leed is toegebracht destijds. Gelukkig heeft het veel meer te bieden als culturele bestemming. Wist u bijvoorbeeld dat dit zo'n 250 jaar lang de enige haven was waar buitenlanders mochten komen, en de VOC er het exclusieve recht had handel te drijven met Japan? Deze band met Nederland is nog altijd duidelijk aanwezig bij het (herbouwde) kunstmatige eiland Dejima, de "Hollandse Heuvel" en het Kunchi Festival. Ook staan hier een paar van de oudste kerken in Japan, en zijn delen van de haven aangemerkt als Werelderfgoed; een monument voor de ongelooflijk snelle industriële revolutie eind 19e eeuw. 

Weetje: Nagasaki heeft -net als Leiden- een Sieboldhuis, gewijd aan het leven van de befaamde Duitse arts Philipp Franz von Siebold.

Beppu & Yufuin

Respectievelijk aan een baai en in de bergen, liggen twee plaatsen die nationaal bekend staan als onsen-resorts. Yufuin is de kleinere en wat meer afgelegen van de twee, dichter bij de Aso. Het biedt heel wat publieke en privé baden bij verschillende traditionele en modernere herbergen. 

Beppu is daarentegen echt wel een stad(je) te noemen. Het heeft dusdanig veel heet water onder de grond, dat de mensen daar hun eigen baden mee vullen en ook de huizen warm houden. Sommige heetwaterbronnen zijn echter absoluut niet geschikt voor onderdompeling; door hun extreme temperaturen, hoge zwavelgehalte of andere stoffen, dragen ze de collectieve naam "Hellen van Beppu". Het bloedrode of azuurblauwe water staat daarentegen wel erg gaaf op de foto's. Vanuit de haven kunt u oversteken naar Shikoku. 

Weetje: ik heb hier zelf gewoond tijdens mijn studie aan de Ritsumeikan - Asia Pacific University. 

Kasteel Kumamoto

Deze zeer indrukwekkende vesting is gebouwd in 1600~1607, in opdracht van Kato Kiyomasa - een van de grootste krijgsheren van zijn tijd. Helaas had het flinke schade opgelopen door de zware aardbevingen in 2016, maar inmiddels is de donjon (het hoofdgebouw) zo goed als hersteld en weer open voor bezoekers. Omdat ook andere gebouwen (zoals bij-torens en de paleiswoning) gereconstrueerd zijn, krijgt men er een goed beeld van hoe een Japans kasteel er werkelijk uitzag. Het park rondom is bovendien een uitstekende plek voor "hanami", dankzij de honderden kersenbomen op het terrein. 

Weetje: het is in 1877 nog belegerd door  Saigo Takamori, bekend als "de Laatste Samurai". 

Hirado

Misschien wist u al van de Nederlandse band met Nagasaki, maar heeft u ook van Hirado gehoord? Dit is het eerste eiland waar 'onze' zeevaarders arriveerden. Het was bij deze handelspost -niet Dejima- waar de VOC aanvankelijk toestemming kreeg om een factorij op te richten. Vanuit het kasteel heeft u een mooi uitzicht over de baai, waar nog steeds een Hollands pakhuis staat, ingericht als museum. Ook de voormalige residentie van de Matsura familie, eeuwenlang de baas over deze streek, is tegenwoordig een groot historisch museum. De collectie bestaat uit een bijzondere mix van lokale en westerse artefacten. 

Weetje: William Adams (inspiratie voor James Clavell's boek Shōgun) is hier overleden. 

Kasteel Shimabara

Van het originele kasteel uit 1624 resteert enkel nog de gracht en de buitenmuren. Alle gebouwen zijn eind 19e eeuw gesloopt, al is de donjon in 1964 weer herbouwd. Het is aanzienlijk groter dan gebruikelijk voor een dergelijk domein, omdat de kasteelheer destijds extreem hoge belastingen hief om het te financieren. Mede daardoor kwam men in opstand, wat resulteerde in de laatste belegeringen van de 17e eeuw. De andere reden voor de opstand was de gewelddadige onderdrukking van Christenen - een toen verboden religie. Vandaar dat dit kasteel (uiteraard een museum) vooral de lokale Christelijke geschiedenis belicht. 

Weetje: ook Nederland heeft geholpen met het neerslaan van de opstand, met bombardementen.

Kitsuki 

Iets ten noorden van Beppu ligt een stadje dat er aardig in geslaagd is het traditionele uiterlijk te behouden. Aan beide kanten van de centrale winkelstraat treft men oude wegen en samurai woningen, waarvan een aantal ook voor toeristen toegankelijk zijn. Het gebied tussen het stadhuis en het kleine kasteeltje is slechts ongeveer een halve bij anderhalve kilometer groot, maar als u in de buurt bent, wel de moeite waard. 

Weetje: de baai van Kitsuki is het leefgebied 

van prehistorisch ogende degenkrabben. 

Yūtoku Inari Jinja

Een van de drie* belangrijkste heiligdommen (uit de duizenden) die gewijd zijn aan de kami Inari; god/godin van o.a. rijst en een goede oogst. Hier worden ze ook aanbeden voor algemene bescherming en voorziening in levensbehoeften, plus geluk in de handel. Goed voor iedereen dus. De hoofdhal is gebouwd tegen de steile helling van een heuvel op 18m hoge palen, wat sterk doet denken aan de Kiyomizu tempel in Kyoto. Aangezien het gebouwd werd in opdracht van de lokale machthebbers -de Nabeshima familie- ligt er ook een museumpje met hun eigendommen bij. Het ruim 300 jaar oude heiligdom heeft daarnaast een mooie Japanse tuin, bekend om pioenrozen die in april én in januari in bloei staan.

Weetje: *dat deze en de Fushimi Inari Taisha tot de top 3 behoren staat vast, maar er is onenigheid over welk ander heiligdom het belangrijkst is...

Dazaifu Tenmangū

Dit is de hoofdtempel van de door heel Japan aanwezige Tenjin schrijnen. Deze zijn allemaal gewijd aan de 9e eeuwse geleerde en politicus Sugawara no Michizane. Nadat hij verbannen werd naar de administratieve hoofdstad van het zuiden -Dazaifu- stierf hij nogal ongelukkig. Daarop werd Kyoto getroffen door een aantal natuurrampen... door diens wraakzuchtige geest. Om dit te verhelpen werden hem posthuum wat titels verleend en verhief men hem tot godheid. Als beschermheilige van studenten komen jaarlijks duizenden mensen hier bidden voor succes tijdens examens. Van al het natuurschoon in de omgeving is één boom extra bijzonder: die is volgens de legende hier naartoe gevlogen. 

Weetje: in de Hortus Botanicus te Leiden staat een muurgedicht dat Michizane schreef over de bloesem van zijn geliefde pruimenboom. 

Kerken in en om Nagasaki [Werelderfgoed]

Nadat in de 16e eeuw Christendom een verboden religie werd, ontstonden her en der schuilkerkjes. Het shogunaat heeft weliswaar geprobeerd de gelovigen uit te roeien, maar is daar niet in geslaagd. Toen men eind 19e eeuw buitenlandse Christenen toestond nieuwe kerken te bouwen, was het een grote verassing dat er ook nog steeds binnenlandse aanhangers bleken te zijn. Het merendeel hiervan leefde op de afgelegen Gotō eilanden, in de buurt van Nagasaki. Hoewel ze aanvankelijk Katholiek waren, is dit door de eeuwen heen vermengd met lokale gebruiken. 

Weetje: 26 in Nagasaki gekruisigde Christenen zijn heilig verklaard door Paus Pius IX. 

Stenen Boeddha's van Usuki

Boeddhabeelden van steen zijn vrij zeldzaam in Japan, waar ze vaak van hout of metaal zijn, maar deze zijn daarbij ook de enigen die de status van Nationaal Monument hebben. Vermoedelijk zijn ze al bijna duizend jaar oud, uitgehouwen door een monnik wiens eigen (stenen) beeld bij een nabije tempel staat. Het zijn overigens niet alleen Boeddha's: ook bodhisattva's, wijsheidskoningen en andere hemelse wezens zijn aanwezig. In totaal staan er 61 beelden, verdeeld over vier groepen - allemaal binnen een half uurtje lopen. 

Weetje: hoewel er een groot aantal "dubbelen" tussen zit, is er slechts één beeld van Aizen. 

Udo Jingū

Een zeer uitzonderlijk heiligdom, omdat de hoofdhal zich niet in de bossen of bovenop een berg bevindt, maar in een grot waar men naar afdaalt. Hier is volgens Shintō mythologie de vader van de eerste keizer van Japan (Jinmu) geboren en grootgebracht. Zijn moeder was een zeegodin, die een 'nest' maakte van aalscholver-veren. Toen zij terugkeerde naar zee, liet ze twee druipstenen achter in de grot waar haar zoon zich mee kon voeden. De schrijn maakt tegenwoordig snoepjes met het water van deze "borststeen", en is populair bij stelletjes met een kinderwens.

Weetje: bezoekers kunnen balletjes van klei kopen om tussen de rotsen te werpen voor geluk.

Hakata Gion Yamakasa

Wie zich een beetje verdiept heeft in geisha zal bij "Gion" denken aan de wijk in Kyoto of het (bijna) gelijknamige festival. Maar ook in Hakata kent men een dergelijk spektakel. De oude wijken van wat nu Fukuoka is, bouwen elk jaar enorm grote praalwagens; de yamakasa. Vroeger werd hiermee een race gehouden door de straten van de stad, maar sinds de opkomst van elektriciteits-masten en kabels die over straten hangen, gaat dit niet. Nu maken ze dus kleinere versies (die nog steeds een ton kunnen wegen) voor de buurtwedstrijd en worden de grotere op verschillende locaties ten toon gesteld. 

Weetje: de types praalwagens heten *kakiyama* (draagberg) en *kazariyama* (versierberg)

Nagasaki Kunchi  

Een meerdaags multicultureel festival, waarin duidelijke elementen te zien zijn van Chinese, Portugese, Vietnamese en Nederlandse invloeden. Er worden bijvoorbeeld drakendansen gehouden in de hele stad, waarbij de dansgroep met draak en al door winkels en restaurants gaat om hen geluk te brengen. Er is ook een optocht met kleine praalwagens, waaronder een VOC boot - goed te herkennen aan de Nederlandse vlaggen en logo's, ook al staat die laatste op de kop. Bij het (op deze dag heel erg druk bezochte) Suwa heiligdom wordt hiermee een showtje opgevoerd, door wild rondjes te rennen en met de praalwagen heen en weer te schudden. 

Weetje: westerse buitenlanders werden vroeger "nanbanjin" (zuidelijke barbaren) genoemd.

Champon

Hakata ramen

Arita / Imari porselein

Huis ten Bosch

Het Concertgebouw in Amsterdam, de Sneker Waterpoort, de Domtoren in Utrecht, het stadhuis van Gouda en natuurlijk het koninklijke paleis Huis ten Bosch... Deze en nog veel meer beroemde bouwwerken vindt u in Sasebo, vlakbij Nagasaki. Dit park is de perfecte plek voor wie snel last heeft van heimwee. Het is geen Madurodam-achtige miniwereld, maar een compleet op schaal 1:1 nagebouwd stukje Nederland. Er liggen een heel aantal musea van Nederlandse ambachten, kunst en geschiedenis, plus allerlei attracties en shows.

Weetjes: de bakstenen zijn echt geïmporteerd uit Nederland, en Loeki de Leeuw is parkmascotte!